Klantverhaal: Gemeente Den Haag en de Lokale Lastenmeter

De Lokale Lastenmeter biedt gebruikers een overzicht van belastingen zoals de OZB, rioolheffing, afvalstoffenheffing en parkeerbelasting. Via een intuïtieve interface kunnen Hagenaars bijvoorbeeld zien hoe hun woonlasten zich verhouden tot die in omliggende groet gemeenten als Leiden, Rotterdam, Amsterdam of Utrecht. Een voorbeeld: een gezin met een woning van € 300.000 WOZ-waarde betaalt in Den Haag € 360 aan afvalstoffenheffing, terwijl dit in Leiden € 420 bedraagt. Dit visuele contrast maakt abstracte beleidskeuzes direct inzichtelijk. Voor de gemeenteraad fungeert de applicatie als beleidssimulator. Bestuurders kunnen via een interactief dashboard "draaien" aan belastingtarieven om direct te zien welke effecten dit heeft op de begroting. Zo leidt een verlaging van de OZB met 0,05% tot een tekort van € 4,2 miljoen, wat vervolgens gecompenseerd kan worden via verhoging van de parkeertarieven. Deze functionaliteit is essentieel geweest bij de voorbereiding van de begrotingsrondes, waar een evenwicht moest worden gevonden tussen betaalbaarheid en investeringen in duurzaamheid.

Den Haag zette in op een gebruikersgerichte aanpak om de adoptie van de tool te stimuleren. Tijdens een Facebook-campagne kregen 30.000 inwoners een gratis powerbank bij overstap op digitaal belastingverkeer. De Lokale Lastenmeter werd hierbij gepositioneerd als centrale hub voor financiële transparantie. Een concreet voorbeeld van impact is de kwijtscheldingsmodule. Via de tool kunnen minima direct zien of zij in aanmerking komen voor korting, zonder complexe formulieren. Dit resulteerde in een stijging van 18% in kwijtscheldingsaanvragen binnen het eerste jaar. Ook ondernemers profiteren: een start-up in het Statenkwartier gebruikte de tool om de fiscale gevolgen van een verhuizing naar Rijswijk door te rekenen, wat leidde tot een besparing van € 2.700 per jaar.

De ontwikkeling van de Haagse variant gebeurde in cocreatie met de maker van de Lokale Lastenmeter. Een belangrijk aandachtspunt was de koppeling met bestaande systemen zoals het WOZ-register en de berichtenbox van MijnOverheid.

"De kracht zit in de eenvoud", aldus Simon Vermaat, beleidsmedewerker belastingen. "We kunnen nu in één dashboard zowel burgercommunicatie als raadsinformatie bedienen. Dat scheelt maandelijks tientallen uren aan handmatige rapportages".

Voor de toekomst onderzoekt Den Haag uitbreiding naar predictive analytics, waarbij de tool automatisch alerts geeft over wijzigingen in regionale belastinglandschappen. Een pilot met machine learning-modellen voor het voorspellen van opbrengstschommelingen door demografische veranderingen loopt momenteel.